Demirkırat Belgeseli 10. Bölüm | İdam

Tek partili bir rejimin yıkılışına tanık olduk. Milli şefliğin yok oluşuna tanıklık ettik. İlk serbest genel seçimlerin yapılışını, demokrasinin sancılar içinde yetiştirilmesini birlikte yaşadık. Ve nihayet yeni bir iktidarın doğuşunu, yükselişini ve çöküşünü anlattık sizlere. Sonunda vardığımız yer, bir askeri müdahale oldu. Gerekçeleri ne olursa olsun ihtilal fırtınası bir kez esmişti. Şimdi 27 Mayıs sabahı […]

Demirkırat Belgeseli 9. Bölüm | Ada

Ünlü bir sözdür: “Süngüyle iktidara gelinir, ancak üstüne oturulmaz.” 27 Mayıs’ı gerçekleştiren örgüt, süngüyle iktidara gelmişti. Üstelik bu genç subaylar, o gece geleneksel emir komuta zincirini parçalayarak iktidara el koymuşlardı. Sabah olduğunda 10 yıllık bir DP dönemi kapanmış, ilk elde halkın desteği de kazanılmış ve yepyeni bir aşamaya gelinmişti. Şimdi, Türkiye’nin geleceğine damgasını vuracak günler […]

Demirkırat Belgeseli 6. Bölüm | Baskı

Bugün tarih ötesinden 1950’lerin o karmaşasına bakıldığında üzülmemek elde değil. İnsan hikayenin sonunu bilse de hep bir şeyler olup, bu acı finali önlesin diye bekliyor. Yapılan hatalar fark edilsin, bir ortak noktada uzlaşılsın ve geliyorum diyen kaza önlensin istiyor. 1950’lerin ortalarından itibaren, daha önce nice emeklerle ilmek ilmek örülen demokrasiyi, yine ilmek ilmek çözülmeye başladı. […]

Demirkırat Belgeseli 5. Bölüm | Kriz

Türkiye’de çok partili dönem içinde hiçbir parti Demokrat Parti’nin 1954 seçimlerinde ulaştığı başarıya ulaşamadı. O günlerden bugüne hiçbir parti bir daha, o seçimde DP’nin aldığı yüzde 56’lık oy oranını tekrarlayamadı. Artık parlamentodaki her 100 milletvekilinden 93’ü DP’liydi. Ağır ve ezici bir çoğunluğa ulaşmıştı DP iktidarı… Menderes, gücünün ve itibarının zirvesindeydi. Ama her şeyde olduğu gibi […]

Demirkırat Belgeseli 4. Bölüm | İktidar

1950 baharı Türkiye’de çok partili rejimin de baharı oldu. Yeni bir 10 yıl, yeni bir rejim, yeni bir iktidar. Demokrasinin ilk sınavı başlıyordu. Tek parti döneminin Milli Şef’i Pembe Köşk’üne dönmüştü. Muhalefetin adresi belliydi artık. İktidara gelince… İktidar ilk günden üçlü bir sacayağı tarafından paylaşılmıştı: Meclis’te DP Grubu. Köşk’te Celal Bayar ve Başbakanlık’ta Adnan Menderes… […]

Demirkırat Belgeseli 3. Bölüm | Zafer

1950 yılı işte Türkiye için böyle bir dönüm noktasıydı. 27 yıllık bir iktidara karşı içten içe kaynayan bir toplumsal tepki, 1950 baharında patladı. Toplum, çeyrek yüzyıllık kabuğunu çatlattı. Hem de sokaklarda kan akıtarak değil, sandıklarda oy kullanarak. “Demirkırat” genel oyla şahlanmıştı. İşte bu yüzden 14 Mayıs 1950 seçimleri hep “Beyaz İhtilal” diye anıldı… Mehmet Ali […]

Demirkırat Belgeseli 2. Bölüm | Dövüş

Tam 23 yıllık tek parti döneminden sonra Türkiye 1946’da bir kez daha demokrasiyi denemeye karar verdi. O güne kadarki her denemede rejim altüst olmuş ve kısa zamanda vazgeçilmişti.Demokrasinin takvimi 7 Ocak 1946 Pazartesi sabahı işlemeye başladı. O gün Türk siyasi tarihinde bir dönüm noktası oldu. Türkiye Cumhuriyeti sabah tek partiyle uyandı, akşama, artık çok partiliydi…